باغ دلگشا یکی از باغهای تاریخی شیراز بوده و در ناحیه آرامگاه سعدی قرار دارد. پیشینه آبادانی و دیرینگی این باغ به دوران پیش از اسلام و زمان فرمانروایی ساسانیان میرسد.
این باغ در دوره تیمور گورکانی در اوج آبادانی بوده تا جایی که گفته شده تیمور پس از دیدن آن، در سمرقند باغی را به همین نام بنا کرد. باغ دلگشا در دوره صفویه نیز بسیار نامور بوده، به گونهای که در نوشتهها و نقاشیهای به جا مانده از جهانگردان اروپایی در آن دوران از نام باغ هم فراوان یاد شده است.
در فاصله دوره نادرشاه تا دودمان زندیه این باغ آسیبهای فراوانی به خود دید و در زمان کریمخان زند باز آباد شد. در این باغ عمارتهایی مربوط به دوره قاجاریه دیده میشود.
باغ دلگشا در بخش شمال شرقی شهر شیراز در ضلع جنوبی تنگ آب خان و در دامنه کوهستان قرار دارد.این باغ در کنار قنات سعدی و در منطقه دژی به نام کهندژ جای گرفته استو فاصله آن تا آرامگاه سعدی چند گامی بیشتر نیست. مساحت این باغ ۵/۷ هکتار میباشد و سراسر آن را درختان نارنج و اندکی پرتقال فرا گرفته است. این درختان از میانههای فروردین تا میانههای اردیبهشت به بار مینشینند و شکوفههای سفید و زیبای آنها بوی خوش دلانگیزی را در هوا میپراکند.
آبی که از چشمه قنات آرامگاه سعدی جاری است از این باغ میگذرد. این باغ هم اکنون در مالکیت شهرداری شیراز میباشد.
این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۹۱۲ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
منبع: ویکی پدیا