سیداحمدرضا دستغیب
رییس پنجمین دوره شورای اسلامی شهر شیراز
نام و کلمه «مهندسی» همیشه با موضوع توسعه گره خورده است. از آنجا که مهندسان پیشگامان ساخت فیزیکی جوامع و شهرها و زیستگاه‌ها هستند، نام آنها همواره با توسعه عجین بوده و ناخودآگاه با هر سازندگی و آبادانی نام مهندسان در ذهن انسان متجلی می‌شود.
قرن 21 که بشر توسعه‌ای لجام گسیخته را تجربه می‌کند، بیش از هر چیز آثار کار مهندسان و محاسبان به چشم می‌آید و در هر عرصه‌ای رد پای مهندسان مشهود است.
تلاش مهندسان در هر گوشه این جهان سترگ از اوج آسمان‌ها گرفته تا قعر دریاها قابل تحسین بوده و باید اذعان کرد که امروز جهان در تسخیر مهندسان است و چنان به روند توسعه سرعت و شتاب داده‌اند که گویا هیچ چیزی یارای توقف آن نیست.
اما بشر خسته از روند مدرن سازی و توسعه، این بار می‌کوشد به جای سرعت، به آرامش دست یابد. شهرها و سکونت‌گاه‌ها و ساکنان آنان در حسرت آرامش از روند توسعه گریزانند.
اینکه شهروندان در هر فرصتی به ویژه روزهای تعطیل به باغ‌های حاشیه شهرها پناه می‌برند و در دود ذغال و سیخ کبابی در کنار خانواده خود، آرامش را جستجو می‌کنند، خود گواه روشنی است که آرامش را نمی‌توان در توسعه لجام گسیخته فناوری و سازه‌ها یافت.
آرامش و نشاط فاکتورهای مفقود شده دنیای توسعه زده امروز است؛ در پس سرعت‌های تزریق شده توسط مهندسان به جامعه، عناصر اجتماعی «گفت‌وگو» و « با هم بودن» از جوامع رخت بر بسته و روز به روز انسان از اصل خود بیشتر فاصله می‌گیرد و به انزوا کشیده می شود و همبستگی اجتماعی فروکش می‌کند.
همگان بر این باورند که حیات انسان با زیست اجتماعی او معنا پیدا می‌کند و سرعت توسعه، این همبستگی اجتماعی را از انسان می‌گیرد تا انسانی منزوی و ماشینی را تربیت کند که از عوالم اخلاق به دور است و آرامشی به خود نمی‌بیند.
جامعه مهندسان که عمده آنان از قبیله نخبگانند اما باید راهی دیگر در پیش بگیرند که تضمین کننده حیات اجتماعی انسان، تامین کننده نشاط و آرامش و مبلغ تساهل و مدارا باشد؛ راهی که پایانش، زیستی عالمانه و توام با عقلانیت و همراه با ضریب بالای همبستگی اجتماعی است.
تا بدین روزگار همه ابعاد توسعه متوجه فضای فیزیکی جهان بوده و از ابعاد روحانی و فاکتورهای والای انسانی بشر دوری کرده است.
مهندسان نماد عقلانیت در جوامعند و قدرت حسابگری، آنان را از پرداختن به افسانه‌ها و اوهام خیالی به دور نگه داشته است، عقلگرایی مهندسان نقطه مشترک با دانشمندان علوم انسانی و اجتماعی است که می‌تواند جهانی عقلانی و توام با نشاط و آرامش و مدارا را برای انسان‌ها بسازد.
جامعه مهندسی باید قدرت خلاقیت خود را به جای رنگ و لعاب دادن به ابعاد سازه‌ها و تغییرات سرسام آور تکنولوژیک، متوجه روح ناآرام بشر کند.
شهرها را برای زندگی توام با آرامش و مدارا بسازند و تکنولوژی را برای نشاط بخشی به روح انسان به کار گیرند.
قرن 21 باید برای مهندسان قرن جامعه شناسی، انسان شناسی و به کارگیری علوم انسانی و اجتماعی در فرآیندهای مهندسی باشد. کام بشر معاصر از انبوه تکنولوژی و سازه تلخ است و انسان به حیاتی روحانی و عقلانی در عین مدرنیته نیازمند است.
مهندسان این توانایی را دارند که علوم انسانی و اجتماعی را با دانش مهندسی گره بزنند و زیستی سالم در ابعاد اخلاقی، محیطی و اجتماعی برای انسان ها به ارمغان بیاورند.
«خواجه نصیرالدین طوسی» پدر علم مهندسی ایران، خود یکی از پیشگامان شناخت علوم انسانی و دانش مهندسی است و در آثار او به راحتی می‌توان دغدغه‌های این دانشمند را نسبت به عقلانیت، زیست سالم و سعادتمند انسان‌ها جستجو کرد.
خواجه نصیرالدین طوسی الگوی شایسته‌ای برای استمرار حیات نظام مهندسی در قرن 21 است. انتخاب زاد روز خواجه نصیرالدین به عنوان روز مهندس انتخاب قابل تاملی است چرا که این دانشمند پرآوازه همزمان به علوم انسانی و دانش مهندسی التفاط نظر داشته اما حالا جامعه مهندسی به بهانه گسترش ابعاد مختلف علوم و تخصص گرایی، از شناخت دانش انسانی و اجتماعی می‌گریزد و دانشمندان علوم انسانی و اجتماعی هم به همین بهانه از همراهی با جامعه مهندسی خودداری می‌کنند.
اینجانب 5 اسفند ماه را به جامعه مهندسی و دانشجویان و اساتید دانشگاه‌ها تبریک و تهنیت عرض کرده و امیدوارم با پیوند علوم انسانی، علوم اجتماعی و دانش مهندسی، کشوری بسازم در شأن نام «ایران بزرگ».